Sąd Społeczny przy CKŻP

Autor przedstawia bolesny i złoz˙ony problem rozliczen´ za lata okupacyjne podejmowanych w obre?bie społecznos´ci z˙ydowskiej. Tuz˙ po wojnie nie sprzyjały im zaro´wno konflikty rozgrywaja?ce sie? w Polsce w ro´z˙nych sferach z˙ycia społecznego, jak i duz˙a mobilnos´c´ Z˙ydo´w. 8 X 1946 r. CKZ˙P zdecydował sie? jednak powołac´ Centralny Sa?d Społeczny, argumentuja?c: „musimy miec´ odwage? sie? przyznac´, z˙e nasz naro´d nie składa sie? wyła?cznie z niewinnych ofiar”. Rozpatrywane sprawy dotyczyły tych oso´b ze społecznos´ci z˙ydowskiej, kto´re „w okresie okupacji hitlerowskiej [nie zachowały] postawy godnej obywatela — Z˙yda, przez uczestniczenie i szkodliwa? działalnos´c´ w »Judenratach«, w słuz˙bie porza?dkowej, administracji obozo´w koncentracyjnych”. Kary były honorowe, ale dotkliwe — od upomnienia, poprzez nagane? i napie?tnowanie, do zawieszenia w prawach członka na okres do 3 lat, a nawet wykluczenia ze społecznos´ci z˙ydowskiej. Kara? dodatkowa? była utrata prawa do „wybieralnos´ci do władz instytucji z˙ydowskich” oraz korzystania z pomocy materialnej. Rozprawy miały zazwyczaj przebieg jawny, oskarz˙ony miał ustawowe prawo do obron´cy, a role? prokuratora pełnił rzecznik oskarz˙enia.