Triuno Instytucje we wspólnocie Lasek 1911-1961

Podwarszawskie Laski, ze znajdującym się tam ośrodkiem dla niewidomych prowadzonym przez Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi przy współpracy ze Zgromadzeniem Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża, to miejsce szczególne i ważne dla dziejów polskiego katolicyzmu, a zwłaszcza dla odrodzenia religijnego i formacji katolickich środowisk inteligenckich w dwudziestoleciu międzywojennym. Niepodważalna jest również rola, jaką odegrało w późniejszej historii powojennej, gdyż z miejscem tym związanych jest wiele różnych środowisk twórców kultury i działaczy opozycyjnych. Struktura tego środowiska i wspólnoty, którą ono utworzyło, zawsze wymykała się tradycyjnemu pojmowaniu relacji pomiędzy różnymi podmiotami w Kościele, szczególnie między duchowieństwem i osobami świeckimi. Model wypracowany w Laskach przez Matkę Elżbietę Różę Czacką (1876–1961) z pewnością należy uznać za unikatowy. System zakładający równorzędną współpracę pomiędzy zakonnicami i osobami świeckimi, a także pomiędzy osobami niepełnosprawnymi i pełnosprawnymi był na tyle nowoczesny, że o kilka dziesięcioleci poprzedził rozwiązania oficjalnie przyjęte w Kościele podczas II Soboru Watykańskiego oraz zdecydowanie zdystansował powszechnie stosowane praktyki w zakresie opieki nad osobami niepełnosprawnymi, zwłaszcza tam, gdzie rzecz dotyczy stosunku do osób niepełnosprawnych. Triuno, dosłownie „troista jedność”, to nazwa nadana wspólnocie stworzonej przez Matkę Elżbietę Różę Czacką przez jej bliskiego współpracownika ks. Władysława Korniłowicza w 1924 roku. Miała ona z jednej strony wyrażać cześć dla Trójcy Świętej, a więc podkreślać religijny charakter działalności wspólnoty, z drugiej zaś stanowić odzwierciedlenie struktury samej grupy, którą na równych prawach tworzyli niewidomi, świeccy współpracownicy Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi i zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża. – Elżbieta Przybył-Sadowska – religioznawca, adiunkt w Zakładzie Historii Chrześcijaństwa Instytutu Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorka książek: W cieniu Antychrysta. Idee staroobrzędowców w XVII wieku (Kraków 1999), Wyznania wiary. Kościoły orientalne i prawosławne (Kraków 2006) i Prawosławie (Kraków 2000 i 2006).