W 500-lecie reformacji (1517-2017). Z dziejów kościołów ewangelickich w dawnych Prusach Królewskich

Celem redaktorów i autorów książki W 500-lecie Reformacji (1517–2017). Z dziejów Kościołów ewangelickich w dawnych Prusach Królewskich i Książęcych było ukazanie szerokiej panoramy miejscowego ewangelicyzmu, zarówno w aspekcie chronologicznym, jak i tematycznym. Pierwszy z tomów, który prezentujemy Czytelnikowi, dotyczy krainy znanej na przestrzeni wieków głównie jako Pomorze Gdańskie, Prusy Królewskie, Prusy Zachodnie, a po II wojnie światowej także jako Pomorze Nadwiślańskie. Wyznania katolickie i ewangelickie na tym terenie od czasów Reformacji aż do 1920 roku miały porównywalną liczbę wiernych. Na niektórych zaś obszarach, np. w Gdańsku, Elblągu czy na Żuławach, protestanci stanowili większość miejscowej ludności aż do 1945 roku. Oprócz przedstawienia uporządkowanych pod względem chronologicznym losów Kościoła, duchownych oraz wiernych, przedstawiono także uwarunkowania, w jakich żyli i działali. Informacje o tych zagadnieniach Czytelnik znajdzie w artykułach Piotra Bireckiego, Lucyny Żukowskiej, Jarosława Kłaczkowa, Jerzego Domasłowskiego, Tadeusza Stegnera i Michała Dzimiry. Kwestie społeczne i demograficzne zostały omówione w tekście Agnieszki Zielińskiej, a zagadnienia związane z architekturą i sztuką kościelną – w kolejnych studiach Piotra Bireckiego. Po 1945 roku zbory ewangelicko-augsburskie na Pomorzu miały charakter diaspory liczącej kilka tysięcy osób. Mimo trudnych warunków rozwijały one życie parafialne i starały się zaznaczyć swoją obecność na mapie wyznaniowej Pomorza, nawiązując do tradycji protestantyzmu na tych ziemiach od czasów Reformacji do II wojny światowej.