Wybór świadectw rumuńskich, ukazujących XX-wieczną historię tego kraju – bliskiego, a zarazem w znacznym stopniu obcego i odmiennego w swych doświadczeniach od Polski. Głosami władców, polityków, duchownych, artystów, dysydentów, obserwatorów tego kraju, a także „zwykłych” ludzi – którzy także tej historii doświadczają i ją współtworzą – opowiadamy o losie Rumunii, jej kulturze i tożsamości.

W kwietniu ubiegłego roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny autora tych wspomnień. Ziemianina, prawdziwego gospodarza, Polaka i bohatera dla jednych, obszarnika i wyzyskiwacza dla drugich. Człowieka przez Polskę całkowicie zapomnianego i lekceważonego, za to docenionego przez komunistyczną Białoruś. Jest bowiem Edward Woyniłłowicz jednym z wielu Polaków,uznawanych dziś za białoruskich bohaterów narodowych. Hołd składa mu zarówno baćka Łukaszenka, jak i wierni Kościoła Katolickiego w jego rodzinnej Mińszczyźnie. Oto przed Państwem pierwszy tom wspomnień tego niezwykłego człowieka.

Oto Holandia. Kraj, który wszystko zawdzięcza sam sobie. Począwszy od ukształtowania terenu – o każdy metr suchego gruntu toczy się tu walka z wszechobecną wodą – a skończywszy na wysokim wzroście mieszkańców, związanym z ich wielką miłością do nabiału. To właśnie ten kraj stał się dla Brytyjczyka Bena Coatesa nową, przybraną ojczyzną. Chcąc poznać ją lepiej, wyrusza w podróż w dwóch wymiarach, zarówno geograficznym, jak i historycznym. Odwiedza tętniące życiem doki, monumentalne tamy i malownicze miasteczka, odkrywając źródła holenderskich zwyczajów i tradycji. Dowiaduje się, dlaczego domy publiczne w Amsterdamie są zamykane, kto naprawdę zamordował Annę Frank i jak to się dzieje, że Holendrzy są bogatsi od niemal wszystkich pozostałych nacji, chociaż pracują dużo mniej. Z tego wszystkiego buduje jedyny w swoim rodzaju „podręcznik kulturowy”, niezbędny, abyśmy zrozumieli, skąd się wzięli Holendrzy. Skąd się biorą Holendrzy to barwny, żywy i niepozbawiony angielskiego humoru opis przygody, jakiej doświadczył Brytyjczyk, który znalazł się w Holandii niemal przypadkiem. Aż chciałoby się przeczytać podobną książkę o Polsce i Polakach. Marcin Wilk W swojej książce Skąd się biorą Holendrzy autor przygląda się z uwagą zarówno najważniejszym wydarzeniom z historii kraju, jak i mało znanym słabostkom jego mieszkańców. Ben Coates, wnikliwy obserwator, stworzył prawdziwą perełkę. Scotsman, Books of the Year Szczerze polecam tę książkę. Skąd się biorą Holendrzy dostarcza odpowiedzi na wszystkie pytania na temat Holandii, których nie miałem śmiałości zadać. Z prawdziwą przyjemnością zarywałem noce, żeby oddawać się lekturze, często przerywanej śmiechem i radować się podróżą po najciekawszych zakątkach mojej przybranej ojczyzny. DutchNews

Ta książka wymyka się próbą klasyfikacji. Napisana w formie dziennika (obejmującego lata 1971-2004), jest jednocześnie opowieścią o Gruzji widzianej z perspektywy pokolenia, "które poszło do szkoły po końcu odwilży i usunięciu Chruszczowa od władzy, uczyło się w czasach Breżniewa, a zaczęło pracować w epoce pierestrojki". To również wiwisekcja fenomenu gruzińskiej inteligencji - europejskiej, ale i zaściankowej , wzniosłej, a zarazem małostkowej. "Załzawione okulary" są wreszcie erudycyjnym esejem o gruzińskim i światowym kinie, o filmach , które ukształtowały pokolenie autora (będącego wybitnym krytykiem i wieloletnim wykładowcą akademickim). Piękną, mądrą i ważną książkę Gogiego Gwaharii brawurowo przełożyła Magdalena Nowakowska, która nie tylko biegle włada gruzińskim, ale świetnie wyczuwa i tłumaczy pojawiające się w tekście rusycyzmy.

Ogromna ofensywa na Węgrzech – sowiecka operacja na miarę „Market-Garden” W październiku 1944 roku wojska rosyjskie przypuściły potężny atak na Budapeszt. Uderzenie wyprowadzone z południa miało doprowadzić Armię Czerwoną pod Monachium. Natarcie na Budapeszt, wraz z oblężeniem miasta i niemieckimi przeciwdziałaniami zmierzało do odwrócenia losów zmagań w dorzeczu Dunaju. Stanowiło ono kulminację działań zaczepnych rozpoczętych przez armię sowiecką w sierpniu 1944 roku, mających na celu wyparcie sił Osi z Bałkanów. Pod względem politycznym była to ze strony Rosjan próba jeszcze poważniejszego osłabienia państw Osi poprzez wyeliminowanie Węgier z wojny. Szybko doszło jednak do sytuacji patowej i wojskom sowieckim nie udało się dotrzeć do Bawarii. Pomimo podobnego charakteru uderzenie na Budapeszt nie zyskało takiej sławy jak operacja „Market –Garden”. A przecież jego zamysł i znaczenie dla frontu wschodniego było podobne. Co więcej, w ostatecznym rozrachunku Stalin nie był niezadowolony. Napór od południa zmusił Hitlera do przerzucenia tam znacznych sił odwodowych. Manewr ten znacząco ułatwił Żukowowi marsz na Berlin. Kamen Nevenkin opowiada historię natarcia na Budapeszt w sposób żywy i fascynujący. Korzysta przy tym z wielu niepublikowanych wcześniej dokumentów – niemieckich i sowieckich. W tym także z tych dokumentów niemieckich, które dostępne są wyłącznie w archiwach rosyjskich. Dynamicznemu tekstowi towarzyszy bardzo wiele nieznanych dotąd fotografii. „To najlepsze, co może mieć do zaoferowania historia wojskowości na szczeblu operacyjnym: znani z nazwiska wojskowi, z powodzeniem lub bez, dowodzą konkretnymi, rozpoznawalnymi formacjami na dającym się wciąż odtworzyć polu bitwy, pośród istniejących często do dziś miast i wsi czy otwartych przestrzeni. Na polu tym, jak zwykle, panuje niepodzielnie mgła wojny, z której wyłaniają się niezliczone przykłady zwycięstw, porażek, miłych bądź przykrych niespodzianek i nieuniknionych ludzkich rozczarowań i frustracji. Ta żywa opowieść znajduje oparcie w jasnych i czytelnych mapach, jakże potrzebnych do tego, by nieco rozwiać tę mgłę i wyjaśnić czytelnikowi, co rzeczywiście wydarzyło się na polu bitwy, i dlaczego.” David M. Glantz, autor Czerwonej burzy nad Bałkanami. Kamen Nevekin urodził się w Sofii, w Bułgarii. Historią interesował się od dzieciństwa, jednak decyzję, by zająć się nią zawodowo, podjął w roku 2000. W kolejnych latach poświęcił się studiom językowym oraz badaniu i gromadzeniu materiałów archiwalnych. Jego pierwsza, monumentalna praca Fire Brigades: The Panzer Divisions 1943-1945 odbiła się szerokim echem i spotkała z ogromnym uznaniem. Po jej publikacji Nevenkin zajął się praktycznie wyłącznie studiami nad tematem bitew prowadzonych na froncie wschodnim w latach 1944-45. Pierwszym owocem jego badań jest niniejsza monografia bitwy o Budapeszt.

„Składałem się do strzału i celowałem prosto w środek celu. Nie czułem nic do wrogów. Strzelałem i przeładowywałem broń, dopóki miałem ich przed sobą”. Podczas wojny zimowej 1939-1940 fiński snajper Simo Häyhä – przezywany przez Rosjan Biełaja smiert’ (Biała śmierć) – zasłynął co najmniej 542 potwierdzonymi trafieniami w mniej niż 100 dni. Jego nazwisko i czyny są znane na całym świecie, a rekord przetrwał do dziś. Ta książka analizuje jego życie, sukces i dziedzictwo. Jak wynika z amerykańskich badań, podczas pierwszej wojny światowej jedno śmiertelne trafienie wymagało oddania przeciętnie siedmiu tysięcy strzałów karabinowych. W czasie wojny w Wietnamie liczba ta wzrosła do 25 tysięcy. Dane te są zdumiewające, zwłaszcza jeśli uwzględni się fakt, że profesjonalnie przygotowany strzelec wyborowy musi wystrzelić statystycznie zaledwie 1,3 pocisku, aby jego strzał dosięgnął skutecznie wroga. Niniejsza książka poświęcona jest jednemu z takich snajperów, legendarnemu fińskiemu bohaterowi wojennemu – Simo Häyhä, który doskonale zasłużył się krajowi podczas wojny zimowej, toczonej na przełomie 1939 i 1940 roku z byłym Związkiem Sowieckim. Cel tej pracy jest dwojaki – po pierwsze, ma przedstawić niezwykłą historię żyjącego niemal sto lat człowieka, a po drugie, złożyć hołd skromnemu wojownikowi uosabiającemu najważniejsze cechy zawodowego żołnierza, bez zastrzeżeń służącego rodzinnemu krajowi – spełniając swój obowiązek wobec ojczyzny i robiąc to najlepiej jak można. Chociaż w czasie wojny dokonał tak niezwykłych czynów, Simo Häyhä nie chciał, być stawiany na piedestale. Wolał prowadzić ciche, skromne życie. W czasie jednej z rozmów powiedział autorowi : „Robiłem, co mi kazano, najlepiej jak potrafiłem. Nie byłoby Finlandii, gdyby wszyscy inni nie postępowali w taki sam sposób”. Nie ulega wątpliwości, że to, co Simo robił w czasie wojny, nie było ani łatwe, ani przyjemne. Jako strzelec wyborowy miał obowiązek zabijać i było to zadanie nie do pozazdroszczenia. Ale, co potwierdza ta książka, nie miał w tym sobie równych.

Nowożytna i współczesna historia Węgier to ciągłe pasmo zmagań o wolność i niepodległość. Po 1526 r. Węgry znalazły się w zależności od Turków, potem Habsburgów, aby w XX wieku, podobnie jak Polska, stawić czoła niemieckiemu i sowieckiemu zniewoleniu. Węgrzy, jako jeden z nielicznych narodów Europy Środkowej, potrafili myśleć w kategoriach regionalnej racji stanu. W niniejszym opracowaniu Autor przybliża istotę "ducha Węgier", przedstawiając społeczne tło dziejów tego kraju.

Przewodnik ksenofoba to żartobliwe, ale pouczające spojrzenie na charakter i dziwactwa różnych narodów. W tym tomie autor pokazuje, które wyjątkowe zalety i słabości Albańczyków czynią ich Albańczykami oraz jak te cechy są postrzegane przez inne narody. Szczera, napisana z nutą ironii książka stanowi gwarantowane lekarstwo na ksenofobię. Lektura obowiązkowa dla turystów i wszystkich ciekawych świata.

Przedstawiana dwutomowa monografia, wspólny plon badań interdyscyplinarnego zespołu, który w ciągu trzech lat rozrósł się z trzech do ponad dwudziestu pięciu osób, ujmuje sprawy cypryjskie z różnych perspektyw i w aspekcie zarówno synchronicznym, jak i diachronicznym. Archeolodzy, którzy sami na wyspie „kopali” i nadal prowadzą tam badania, prezentują z konieczności tylko w nieznacznej części, imponujący, a nieznany szerzej dorobek archeologii polskiej na Cyprze. Teksty poświęcone dziejom wyspy kładą nacisk na te wydarzenia i procesy historyczne, które wpłynęły na współczesna˛ złożoną sytuacje˛ wyspy. Książka zawiera pierwszy w języku polskim zarys całkowicie nieznanego w Polsce oryginalnego dorobku literackiego cypryjskich twórców – od epoki antycznej po współczesna˛ (w tym także twórczość Turkocypryjczyków) – ze szczególnym uwzględnieniem problemów wynikających z tak zwanej kwestii językowej, a także z wielokulturowości Cypru i trudnej koegzystencji dwóch społeczności (greckiej i tureckiej). Jest jednocześnie wprowadzeniem do niektórych aspektów kultury ludowej Cypru (tradycyjna obyczajowość, folklor, kuchnia). Wreszcie tropi związki Cypru z Polska˛, przygląda się problemom współczesnej Polonii cypryjskiej, a także szuka śladów obecności Cypru i Cypryjczyków w piśmiennictwie polskim.

Książka jest zbiorem esejów o kraju „naszych Bratanków", wobec których żywimy wielką sympatię trwając w braterskich relacjach przypieczętowanych wspólną tysiącletnią historią. Zarazem tak naprawdę niewiele wiemy o Węgrzech. Książka Grzegorza Górnego uzupełnia nam tę wiedzę, w niesłychanie interesujący sposób odkrywając sekrety tego niezwykłego kraju i bogactwo jego kultury. Autor zabiera nas w pasjonującą podróż przez węgierskie dzieje: od św. Stefana do Victora Orbana. Wprowadza nas w tajniki węgierskiej duszy. Węgry. Tysiąc lat samotności to książka, którą trzeba przeczytać - w wielu miejscach zaskakująca, pełna nieznanych faktów, a przy tym napisana z lekkością i pasją.

Wielotomowa epopeja jest podsumowaniem blisko 30 lat badań autora nad historią i kulturą najpierw Śląska, a potem całej Korony Królestwa Czech na przełomie średniowiecza i nowożytności. Nie jest to typowa synteza, ale praca problemowa, mająca na celu przewartościowanie dotychczasowych dokonań, oferująca inny niż dotychczas proponowane ogląd państwa czeskiego tamtych czasów i przynosząca reinterpretację wielu istotnych elementów dziedzictwa kulturowego, jakie po tej epoce pozostały. Jest to wreszcie praca polemiczna, niestroniąca od szczegłowych analiz, obfi cie czerpiąca z zasobu źródeł pisanych i wizualnych (artystycznych), a zatem dzieło z zakresu historii i historii sztuki zarazem. Tom trzeci dotyczy chyba najbardziej osobliwego okresu w dziejach państwa czeskiego, kiedy przez 21 lat (1469–1490) rządziło w nim dwóch królów jednocześnie, od 1479 roku wzajemnie się uznających. Jest to zarazem doba szczególnie ważna dla Wrocławia, który bardziej niż kiedykolwiek stał się „drugą stolicą państwa”, nie rezygnując wszakże z ambicji bycia stolicą pierwszą. Nic nie świadczy o tym dobitniej niż program ratusza staromiejskiego we Wrocławiu. Jest on spektakularnym pomnikiem czeskiej państwowości pojmowanej jednakże po śląsku czy nawet – po wrocławsku.

Książka Adriana Cioroianu Piękna opowieść o historii Rumunów (w przekładzie Bogumiła Lufta) to zbiór zajmujących gawęd o historii Rumunii opowiedzianych prosto i z serca. Książka, którą proponujemy polskim czytelnikom, jest zapisem wielokrotnie wznawianego telewizyjnego cyklu „Pięć minut historii” – w stu odcinkach przedstawiającego najważniejsze wydarzenia, problemy i postacie tego kraju. Podróż po historii Rumunów rozpoczyna się w połowie XIX wieku, kończy się zaś w okolicach 1989 roku. Tak szerokie ramy czasowe pozwalają na nakreślenie malowniczego portretu tego fascynującego narodu. Oprócz informacji o najważniejszych wydarzeniach z najnowszych dziejów Rumunii, autor podaje wiele ciekawostek. Dlaczego pierwsza rumuńska korona królewska była odlana ze stali? Co łączy królową Marię i północnoamerykańskich Indian? Który król Rumunii dowiedział się z radia, że jego kraj przystąpił do wojny? O kim myślał architekt projektujący kasyno w Konstancy? Który z rumuńskich przywódców jeździł po Londynie otwartym powozem w towarzystwie królowej Elżbiety II? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w naszej książce – barwnym przewodniku po burzliwych dziejach Rumunii.

Piotr Bajda, Małe państwo europejskie na arenie międzynarodowej. Polityka zagraniczna Republiki Słowackiej w latach 1993-2016 „Monografia Piotra Bajdy jest bardzo interesującą lekturą z dwóch powodów: proponuje konceptualizację roli małego państwa w relacjach międzynarodowych i korzystając z tych teoretycznych narządzi dokonuje analizy polityki zagranicznej Republiki Słowackiej od jej powstania w 1993 roku. Szczególnie cenię w pracy dobre rozeznanie w słowackim dyskursie o polityce zagranicznej. A informacje uzyskane przez autora w czasie wywiadów z czołowymi aktorami słowackiej wewnętrznej i zagranicznej polityki z ostatnich 25 lat pozwalają dokonać nowej interpretacji kluczowych wydarzeń z naszej współczesnej historii. Choć lektura książki skłania do postawienia dalszych pytań, czy też nawet wejścia w polemikę z niektórymi stwierdzeniami, to muszę przyznać, że dawno nie czytałem tak zwięzłej i jakościowo dobrej analizy współczesnej polityki zagranicznej Republiki Słowackiej, a już na pewno nie spod pióra zagranicznego autora. Książka Piotra Bajdy powinna być czytana nie tylko w Polsce, ale też na Słowacji. Monografię Piotra Bajdy polecam wszystkim, którzy interesują się teorią stosunków międzynarodowych, funkcjonowaniem małych państw na światowej scenie i współczesnymi dziejami Słowacji oraz regionu środkowoeuropejskiego. Jej publikacja będzie wielką korzyścią dla nauki”. Z recenzji doc. Alexandra Duleby (Instytut Politologii Uniwersytetu Preszowskiego, dyrektor Słowackiego Stowarzyszenia Polityki Zagranicznej – SFPA) Piotr Bajda - doktor nauk politycznych, od 2007 r. wykładowca Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, w latach 2006-2013 pracownik naukowy Instytutu Studiów Politycznych PAN. W latach 2000-2004 był wicedyrektorem Instytutu Polskiego w Bratysławie; od 2005 do 2009 r. pracował w Ośrodku Studiów Wschodnich, w latach 2013-2016 był przedstawicielem Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego na Polskę. Autor m.in. książek Elity polityczne na Słowacji. Kręta droga do nowoczesnego państwa (2010) i Małe państwo na arenie międzynarodowej. Polityka zagraniczna Republiki Słowackiej w latach 1993-2016 (2018) oraz Raportu polskiego przewodnictwa w Grupie Wyszehradzkiej lipiec 2012 – czerwiec 2013 (2013), współautor (wraz z Radosławem Zenderowskim) książki Polityk etniczna Słowacji (2016) i wydanych przez OMP prac zbiorowych Geopolityka i zasady (2010) i Bezpłodny sojusz? Polska i Czechy w Unii Europejskiej (2011).

Trzecia i ostatnia część opowieści o Łemkowszczyźnie, będącą kontynuacją książek Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat i Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju. Opisano tu najdramatyczniejszy okres jej historii, który zaważył na łemkowskim „być, albo nie być”. Kampania wrześniowa 1939 r. i operacja dukielsko-preszowska były tylko przerażającą uwerturą do wydarzeń mających nastąpić w latach 1945–1947, a więc przymusowych wysiedleń na Ukrainę sowiecką i akcji „Wisła”, podczas której niemal wszystkich Łemków wywieziono na tzw. Ziemie Odzyskane, przypinając im etykietkę „ukraińskich bandytów”. Czasy PRL-u to okres inwigilacji, życia w strachu i niemożności działalności społecznej czy politycznej. Dopiero po 1990 r. zaczęły powstawać łemkowskie organizacje podtrzymujące odrębność tej mniejszości etnicznej, a można również powiedzieć, że narodu. Umieszczone na okładce zdjęcie, łemkowskiego pogrzebu z czasów II wojny światowej, ma głęboko symboliczną wymowę. Wydarzenia lat 1944–1989 wskazywały na to, że Łemkowszczyznę czeka nieuchronna zagłada. Po 1990 r. rozpoczął się jednak renesans łemkowskiej świadomości i choć tych którzy mienią się Łemkami jest tak niewielu, to jednak coraz żywsza jest nadzieja, że fenomen Łemkowszczyzny nie zostanie utracony, lecz żyć będzie jeszcze długie lata.

Trzeci tom bardzo rozszerzonego wyboru dzienników Sándora Máraiego (1900–1989), jednego z najwybitniejszych pisarzy węgierskich dwudziestego wieku. Dziennik 1957–1966, tom trzeci z planowanych pięciu, obejmuje lata spędzone w Ameryce, do której pisarz przyjechał w 1952 roku, między innymi po to, by zdobyć dla siebie i bliskich obywatelstwo amerykańskie, na emigracji stali się bowiem bezpaństwowcami. Ameryka budziła w pisarzu uczucia ambiwalentne, doceniał piękno krajobrazu, możliwości podróży, doskonały poziom bibliotek, ale drażniła go niewrażliwość na kulturę społeczeństwa nastawionego głównie na zdobywanie dóbr materialnych, źle znosił klimat, przeżył również rozczarowanie postawą większości środowisk emigracji węgierskiej. To lata dojrzewania do starości, której pierwsze symptomy zaczęły się pojawiać w życiu pisarza i jego żony. I lata dorastania ich przybranego syna, który – w przeciwieństwie do nich – znalazł sobie miejsce w nowej ojczyźnie. I lata odchodzenia od wiary. Dziennik1957–1966 przynosi liczne zapiski dotyczące życia kulturalnego Nowego Jorku lat sześćdziesiątych, refleksje z bardzo różnorodnych lektur, interesujące i formułowane często z dużą umiejętnością przewidywania wnioski dotyczące wydarzeń politycznych na całym świecie; ukazuje też powolne dojrzewanie myśli o powrocie do Europy, do atmosfery której, pomimo rozmaitych rozczarowań, zawsze Máraiemu w Ameryce brakowało.

„Autorka podejmuje temat ważki, nośny teoretycznie i w literaturze polskiej niezbyt często eksploatowany. Problemy partii i systemu partyjnego Republiki Austrii nie doczekały się całościowej, bardziej ambitnej analizy zarówno na płaszczyźnie teoretycznej, jak i empirycznej. (…) Autorka zebrała, usystematyzowała i twórczo wzbogaciła dotychczasowy dorobek w zakresie kształtowania się i aktualnego statusu partii i systemu partyjnego istotnego państwa Europy. Wymagało to niewątpliwie pogłębionych badań w tym zakresie. (…) Autorka przedstawia szeroko i bardzo kompetentnie wymiar programowy europeizacji austriackich partii politycznych: chadecji, socjaldemokracji i ugrupowań ekologicznych (w przedmiotowym zakresie wskazano zarówno na ilościowy, jak i jakościowy aspekt przeprowadzonych badań). Bardzo cennym w recenzowanej pracy jest ukazanie ewolucji programowej i strukturalnej partii »wolnościowej«, której autorka poświęciła odrębny rozdział”. prof. dr hab. Marek Żmigrodzki

Kiedy w 1963 roku, czyli przeszło pół wieku temu, prezentowano szerokiej publiczności wystawę "Wielkie Morawy: tysiącletnia tradycja państwowości i kultury" , w której podsumowywano głównie wyniki powojennych badań archeologicznych, wydarzenie to spotkało się z niezwykle ciepłym przyjęciem nie tylko ówczesnej Czechosłowacji, ale również w wielu krajach europejskich. Zarówno specjalistom jaki i społeczeństwu przedstawiono wówczas Wielkie Morawy jako pierwszy, zorganizowany, słowiański podmiot nad środkowym Dunajem oraz ważny fenomen w dziejach Europy Środkowej IX i początków X stulecia., którego wpływ na dalszy rozwój wspomnianych ziem jest niezmiennie uznawany za głęboki i kluczowy (...). Kolejne dekady, które upłynęły od pamiętnej wystawy, przyniosły nowe odkrycia ważnych stanowisk związanych z Wielkimi Morawami. Kontynuowano także, chociaż w mniejszym stopniu, prace terenowe w obrębie najważniejszych aglomeracji dorzecza Morawy. W rezultacie odkryto wiele oryginalnych zabytków kultury materialnej (...). Prezentowany zbiór to kilkaset zabytków archeologicznych, w większości oryginalnych, pokazanie których było jednym z głównych zamysłów ekspozycji. (...) - ze wstępu

*As heard on NPR's All Things Considered* "Mixing bold journalism with bolder allegories, Mr. Szablowski teaches us with witty persistence that we must desire freedom rather than simply expect it." --Timothy Snyder, New York Times bestselling author of On Tyranny An award-winning journalist's incisive, humorous, and heartbreaking account of people in formerly Communist countries holding fast to their former lives For hundreds of years, Bulgarian Gypsies trained bears to dance, welcoming them into their families and taking them on the road to perform. In the early 2000s, with the fall of Communism, they were forced to release the bears into a wildlife refuge. But even today, whenever the bears see a human, they still get up on their hind legs to dance. In the tradition of Ryszard Kapuściński, award-winning Polish journalist Witold Szablowski uncovers remarkable stories of people throughout Eastern Europe and in Cuba who, like Bulgaria's dancing bears, are now free but who seem nostalgic for the time when they were not. His on-the-ground reporting--of smuggling a car into Ukraine, hitchhiking through Kosovo as it declares independence, arguing with Stalin-adoring tour guides at the Stalin Museum, sleeping in London's Victoria Station alongside a homeless woman from Poland, and giving taxi rides to Cubans fearing for the life of Fidel Castro--provides a fascinating portrait of social and economic upheaval and a lesson in the challenges of freedom and the seductions of authoritarian rule. From the Introduction: "Guys with wacky hair who promise a great deal have been springing up in our part of the world like mushrooms after rain. And people go running after them, like bears after their keepers. . . . Fear of a changing world, and longing for someone . . . who will promise that life will be the same as it was in the past, are not confined to Regime-Change Land. In half the West, empty promises are made, wrapped in shiny paper like candy. And for this candy, people are happy to get up on their hind legs and dance."

W Polsce Kaczyńskiego mamy „normalną patologię”, na Węgrzech Orbána „patologiczną normalność”. I właśnie po to, byśmy potrafili rozróżniać te dwa stany, należy wnikliwie wczytać się w liczne opisy zabiegów prowadzących do systemu państwa mafijnego.

Spis treści: Kilka wstępnych słów I Wprowadzenie II Armia Siedmiogrodu na początku XVII wieku III Armia cesarska w latach 1618-1620 i oddziały węgierskie na jej służbie IV Jesienna kampania księcia Bethlena w 1620 roku Bibliografia Spis map i schematów Notka o książce: Załamanie się ataku pod bramą zamkową, jak również śmierć ich odważnego do szaleństwa dowódcy sprawiły, że żołnierze i oficerowie załamali się i uciekli w popłochu, aby jak najszybciej dostać się do łodzi i odpłynąć do Hainburga: „Widząc to wszystko jego żołnierzy ogarnął wielki strach i wycofali się, jak podkomendni, którzy stracili swojego dowódcę. Kiedy Węgrzy dostrzegli to, wyszli z Pressburga i zabili stu lub stu dwudziestu tych, którzy niezbyt szybko uciekali, i zabrali martwe ciało owego hrabiego, które jego ludzie porzucili” . Część oddziału usiłowała przedostać się na drugi brzeg przez most pontonowy. Węgrzy, którzy zanieśli ciało hrabiego do zamku: „Rozebrali go z koszuli, a spodnie jego szydersko przymierzali, i wszyscy naśmiewali się z niego. Kiedy w końcu [wszyscy] ludzie [już go] obejrzeli, trupa wzięto do zamku, gdzie połączono ciało z głową”... Notka o autorze: Witold Biernacki (1946), częstochowianin. W sferze jego zainteresowań znajduje się historia wojskowości antycznej oraz XVI i XVII w. Autor wielu opracowań z tej dziedziny, takich jak m.in.: „Żółte Wody – Korsuń 1648” (Warszawa 2004, 2008), „Powstanie Chmielnickiego. Działania wojenne na Litwie w latach 1648–1649” (Zabrze 2006), „Pavstanne Chmjalnitskaga: vaennyja dejanni v Litve v 1648-1649 gg” (Vilnius 2010), „Ajgospotamoj 405 p.n.e.” (Zabrze 2006), „Wojna trzydziestoletnia. Powstanie czeskie i wojna o Palatynat 1618–1623” (Zabrze 2008–2010), „Wojna beocka 379–371 p.n.e. Koniec hegemonii Sparty” (Zabrze 2012), „Nieuwpoort 2 lipca 1600. Kampania flandryjska księcia Maurycego Orańskiego” (Zabrze – Tarnowskie Góry 2013), „Todmarch” (Zabrze – Tarnowskie Góry 2013–2017) czy „Heiligerlee 1568. Dzień, w którym narodził się naród” (Zabrze – Tarnowskie Góry 2017).