Ceniony i poczytny rumuński historyk Lucian Boia proponuje nowe spojrzenie na relacje Rumunów z innymi narodami. Każda nacja ma własne doświadczenia z Innymi, jednak tylko nieliczne doświadczyły ich obecności w takim stopniu i z podobną intensywnością co Rumuni. Aktualny obszar państwa rumuńskiego na przestrzeni dziejów stykał się z wieloma etnicznymi i kulturowymi wpływami oraz zaznał dominacji ze strony różnych kultur i narodów. Lucian Boia ukazuje, jak – począwszy od drugiej wojny światowej, a następnie w okresie komunizmu i później – ta różnorodność zanikała. Rumunia jest dziś bardziej rumuńska niż kiedykolwiek. Niestety, jak udowadnia autor, także Rumuni zrumunizowali się, zrywając, w znacznym stopniu za sprawą praktykowanego przez reżim komunistyczny izolacjonizmu, z wartościami kultury zachodniej, na której zbudowano współczesną Rumunię.

Pod koniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku monachijska oficyna Piper, która między innymi specjalizuje się w przewodnikach, zwróciła się do wybitnego czeskiego pisarza Jiříego Grušy z propozycją napisania przewodnika po Czechach. Ale przewodniki Pipera nie przypominają innych publikacji tego typu – piszą je zawsze znani pisarze i są to bardziej historyczno-literackie eseje o krajach czy miastach niż „użytkowe” bedekery. Przewodnik Grušy to książka o czeskiej historii (zwłaszcza niedawnej) oraz o czeskich mitach i legendach. Ale także o ciemnych stronach przeszłości tego kraju, o czeskich kompleksach, „trupach w szafie” i zdarzeniach, o których dziś – mimo wolności słowa – mówi się tam raczej niechętnie. W dodatku to książka wspaniałego erudyty i człowieka obdarzonego ogromną wiedzą, napisana ze swadą, z typowo czeskim poczuciem humoru i autoironią, pełna zabawnych gier słów i poetyckich obrazów. A jednocześnie można jeździć po Czechach trzymając ją na kolanach, bo spełnia także niemal wszystkie wymogi typowego przewodnika. Dla miłośników prozy B. Hrabala i czytelników Gotlandu M. Szczygła pozycja obowiązkowa

Czy wiesz dlaczego nie wiesz kto jest prezydentem Szwajcarii? Tytuł książki Joanny Lampki otwiera wrota do zainteresowania się tym szczególnym państwem. Europejskim – a przecież nie do końca zrozumiałym. Czy Szwajcarzy zawsze byli tak zamożni? Nie! Zatem skąd ich bogactwo się wzięło, czym było napędzane i dlaczego wyznawcy kalwinizmu nie tolerującego błyskotek tak bardzo ukochali wytwarzanie bodaj najdoskonalszych na świecie zegarków? Magiczna kraina, która zaczarowana słowem autorki otwiera przed Czytelnikami podwoje zrozumienia demokracji bezpośredniej, niezwykłej skromności najwyższych urzędników państwowych czy kompletnie niezrozumiałych dla obywateli innych państw decyzji podejmowanych w powszechnych głosowaniach. Autorka zdobyła ostrogi prowadząc jeden z najpopularniejszych blogów poświęconych tej tematyce (www.blabliblu.pl) pisze wprost: nie pytajcie pierwszego napotkanego Szwajcara skąd się biorą dzieci bo zrewanżuje wam się pytaniem „To zależy od kantonu”. Dlaczego? Zapraszamy do lektury!

W książce prof. Mirosława Matyi pt. „Szwajcarska demokracja bezpośrednia szansa dla Polski?” przedstawiony został system polityczny Szwajcarii oparty na demokracji bezpośredniej, czyli woli ludu. Autor pisze o „demokratycznym fenomenie” szwajcarskiego ustroju politycznego, który jest unikatowy w skali światowej. Mirosław Matyja opisuje uwarunkowania historyczno-instytucjonalne szwajcarskiej demokracji bezpośredniej, analizuje najważniejsze instytucje państwowe i opisuje cechy funkcjonalne i dysfunkcjonalne – bo takowe też występują – demokracji w wydaniu helweckim. Bardzo ciekawy jest fragment książki, w którym podjęta została próba analizy zastosowania szwajcarskich rozwiązań systemowo-ustrojowych na polskim gruncie politycznym. Książka zawiera szereg informacji nieznanych dotąd Czytelnikowi, napisana jest przystępnym językiem i wzbogacona licznymi przykładami „wziętymi z życia”.

Na kartach książki Jak zostać tygrysem Europy Magdaleny Spendel Czytelnik odkryje historię niewielkiego narodu, który doświadczony latami okupacji dostał szansę na suwerenność i... genialnie tę szansę wykorzystał! Estończycy zdecydowali się wybrać jedną spójną drogę, której trzymali się bezkompromisowo. Okres lat dziewięćdziesiątych charakteryzował się zróżnicowanymi reformami we wszystkich krajach postsocjalistycznych, lecz to właśnie estońska transformacja otrzymała miano cudu gospodarczego. Okazuje się, że sukces był możliwy tylko dzięki radykalnemu zerwaniu z socjalizmem. W praktyce polegało to na tym, że już na początku rząd Estonii musiał zdecydować o cięciu wydatków budżetowych do takiego poziomu, aby zrównały się one z przychodami. Jak słusznie zauważyła Autorka „nie można przecież wydawać pieniędzy, których nie ma, prawda?” Spendel spostrzegła, że „oznaczało to walkę z całą paletą subsydiów, dofinansowań, świadczeń i – co najtrudniejsze – z roszczeniową mentalnością społeczeństwa”. Estończycy wyszli z tej walki zwycięsko. Obecnie Estonia jest jednym z najmniej zadłużonych krajów na świecie i cieszy się rewelacyjnie prosperującą gospodarką. Książka Jak zostać tygrysem Europy jest kolejną publikacją PAFERE wydaną w ramach serii „Biblioteka Rządzących i Rządzonych”. To kopalnia wiedzy o gospodarce Estonii, której mieszkańcy dokonali niemożliwego. Uwolnienie się z pajęczyny ZSRR było zaledwie początkiem ciężkiej przeprawy Estończyków ku wolności. Magdalena Spendel, autorka i absolwentka ekonomii na Uniwersytecie Wrocławskim – ma już za sobą kilka publikacji naukowych. W trakcie studiów zainteresowała się nie tylko procesami transformacji gospodarczej, lecz także kryzysem gospodarczym strefy euro oraz teorią ekonomii, w szczególności szkołą austriacką. Popiera szerzenie wolności gospodarczej, dlatego zainteresował ją wyjątkowy przypadek zmian, które zaszły w Estonii. Przeprowadzone tam reformy były jednymi z najbardziej radykalnych spośród byłych krajów radzieckich. Autorka przybliża sukces gospodarczy Estonii przystępnym – także dla laików – językiem, popierając opowieść o cudzie tego kraju szeregiem konkretnych przykładów. To wręcz swoisty podręcznik ekonomii, dostarczający bardzo praktycznej wiedzy. O niezwykłej wartości publikacji świadczy również fakt, że przedmowę do książki Jak zostać tygrysem Europy napisał sam Mart Laar, autor wolnorynkowych reform i dwukrotny premier Estonii. UWAGA! Książka dwujęzyczna (j. polski i j. angielski)

„Szkoła klasztorna” to olśniewający literacki debiut (1968) Barbary Frischmuth. Autobiograficzna relacja autorki, przez cztery lata uczennicy katolickiej szkoły dla dziewcząt w Gmunden jest opowieścią o autorytarnym wychowaniu w opresyjnej instytucji, którego celem jest pozbawienie uczennic wszelkiej indywidualności, elementarnej wolności myślenia, odczuwania i działania. Szkoła i internat prowadzone przez siostry zakonne to miejsce totalnej kontroli, surowych reguł i dyscypliny. To świat zakazów i ograniczeń, ciasny i odizolowany od rzeczywistości na zewnątrz. W szkole klasztornej tępi się wszelką indywidualność, narzucając prymat konfesyjnej wspólnoty i bezwzględnego podporządkowania się jej wymogom. Tępi się także nawiązywanie wszelkich bliższych związków między dziewczynkami, ich potrzebę bliskości i sympatii, niepokoje wieku dojrzewania i seksualność.

Siódmego czerwca 1613 roku do zatoki Nesvogur na półwyspie Snafellsnes wpływa statek handlowy z Bremy. Na pokładzie stoi Daniel Vetter, Morawianin, członek Jednoty Braci Czeskich. Ma dwadzieścia jeden lat. Nie wiemy, jak wygląda, nie zachował się bowiem żaden jego portret. Możemy sobie wyobrazić, że na jego twarzy rysuje się zmęczenie morską podróżą, a w sercu ciekawość siłuje się ze strachem. Ćwierć wieku później, w roku 1638, w prowadzonym przez Vettera warsztacie typograficznym w Lesznie, ukazuje się książka pod tytułem Islandia albo Krótkie opisanie wyspy Islandyji. Wieść o pierwszym opisie wyspy wydanym w języku polskim roznosi się lotem błyskawicy po Europie. Wydany przez Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Islandzkiej reprint dzieła Daniela Vettera wpadł mi w ręce, gdy szukałem inspiracji do podróży. Przeczytałem Islandię... w jeden wieczór. Przerzucając ostatnią stronę, wiedziałem, że opisuje ona dokładnie miejsce, które chcę odwiedzić. Zapakowałem książkę Morawianina do plecaka i pojechałem na Islandię. W 1613 r. brat czeski Daniel Vetter udał się w młodzieńczą, egzotyczną podróż na Islandię, którą opisał w wydanej w wielkopolskim Lesznie pasjonującej relacji z pobytu na wyspie. Czterysta lat później jego śladami na wyspę udał się Piotr Milewski i pozostawił swój opis. Przeczytałem jego książkę. Z wypiekami na twarzy! Polecam! prof. dr hab. Dariusz Rott miłośnik Islandii, od ponad trzydziestu lat bada życie i działalność Daniela Vettera Dawno, dawno temu, pewien Czech wypowiedział po polsku zdanie, które zostało zapisane w Księdze Henrykowskiej. Inny osobnik posługujący się czeskim jako pierwszym językiem, i również dawno temu, odbył podróż na daleką wyspę. Opisał ją po polsku. W Polsce też książkę wydał. A Piotr Milewski do pewnego momentu podąża śladami morawskiego antytrynitarza, choć opowiada nam własną historię. Długo czekałem na takie przedstawienie Islandii. Hubert Klimko-Dobrzaniecki Piotr Milewski – wędrowiec, pisarz, fotograf. Urodził się w 1975 roku w Chełmie, a wychował w Opolu. Studiował w Poznaniu, Wiedniu, Pasawie, Filadelfii, Sapporo i Otaru. Dziewięć lat spędził w Japonii. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Autor bestsellerowych książek Transsyberyjska. Drogą żelazną przez Rosję i dalej (2014) i Dzienniki japońskie. Zapiski z roku Królika i roku Konia (2015). Współautor książki Hokkaido – Japonia bez gejsz i samurajów (2006). Dwukrotny laureat Nagrody Magellana Magazynu Literackiego „Książki”. Nominowany do nagrody magazynu „National Geographic Traveler”. Współpracuje z polskimi i japońskimi czasopismami oraz z prasą

Biografia Klemensa von Metternicha (1773-1859), dyplomaty i wieloletniego kanclerza Austrii, jednej z najważniejszych postaci Kongresu Wiedeńskiego i głównego architekta porządku politycznego, któremu kres przyniosła dopiero I wojna światowa. Uznawany za jednego z najbardziej uzdolnionych i skutecznych polityków w XIX wieku, Metternich kierował się dyplomatycznym realizmem i hołdował zasadzie zachowania równowagi sił w Europie. Po upadku Napoleona dążył do przywrócenia ładu politycznego bez dominującego mocarstwa. Ukoronowaniem jego starań był Kongres Wiedeński. Przez całe dekady Metternich zawierał pragmatyczne – formalne lub nie – koalicje z innymi państwami i jednocześnie dbał, by sprzymierzone kraje nie urosły zanadto w siłę, a inne nie zostały zbytnio osłabione. Prowadził politykę utrzymującą rozdrobnienie Niemiec i Włoch, przez lata uniemożliwiał powstanie Rzeszy Niemieckiej. Aranżował polityczne małżeństwa władców. Z niezwykłym talentem wykorzystywał sprzeczne interesy innych państw dla wzmacniania Austrii, niekiedy przypisując jej rolę mediatora. Obraz bohatera byłby niepełny bez wspomnienia o burzliwym życiu prywatnym i otoczeniu Metternicha. Franz Herre barwnie przedstawia młode lata przyszłego kanclerza, jego romanse oraz środowisko z którego się wywodził, czyli tracących znaczenie panów feudalnych gasnącego Cesarstwa.

Po 4 czerwca 1920 roku celem polityki węgierskiej, zarówno wewnętrznej, jak i zagranicznej, stało się przywrócenie granic historycznych, ukształtowanych w ciągu tysiącletniej historii Węgier w Europie Środkowej. W jaki sposób próbowano to zrealizować? Przede wszystkim potrzebne były: odpowiednia siła polityczna i ekonomiczna kraju, wzmocnienie świadomości narodowej oraz wytworzenie takiej sytuacji międzynarodowej, która sprzyjałaby rewizji granic państwowych ustanowionych przez mocarstwa w Trianon w 1920 roku. Politycy węgierscy podejmowali działania zmierzające do ponownego przyłączenia terenów zamieszkanych przez mniejszość madziarską, znajdujących się w granicach krajów sąsiednich. Dziś Węgrzy dążą do utrzymania stabilizacji w regionie i zapewnienia bezpieczeństwa swoim rodakom, ale zrezygnowali już z postulatu przyłączenia do ojczyzny utraconych ziem. Po 1945 roku większość partii politycznych odrzuciła rewizjonizm. Lata 1918–1920 to ważny okres w dziejach Węgier, ponieważ powstało wtedy nowoczesne, w pełni niezawisłe państwo, które prowadziło niezależną politykę zagraniczną. Budapeszt poszukiwał w tym czasie sojuszników, między innymi próbował zyskać poparcie Polski dla koncepcji rewizji granic. Niestety Węgry – tak jak inne państwa Europy Środkowej – stały się pionkiem na szachownicy wielkich mocarstw. Kraj popadł w zależność od Niemiec, a jej kres w 1945 roku nie oznaczał, że Madziarzy będą mogli podążać własną drogą.

"Celem niniejszego opracowania nie jest przedstawienie przebiegu całej wojny. Autor postawił sobie za cel rozpatrzenie tylko niektórych jej aspektów, dotychczas pomijanych lub potraktowanych w innych pracach tylko ogólnikowo. Starał się jednak w pierwszych, wprowadzających w zagadnienie fragmentach, naszkicować cały zakres polsko-szwedzkiego konfliktu i przedstawić jego wpływ na całokształt sytuacji w Europie w dziesięcioleciu po podpisaniu Pokoju Westfalskiego.

Nie sposób go z nikim pomylić, choć jest podobny i zarazem niepodobny do reszty ludzkości. Ma własny słownik i doskonale wie, co jest dobre, a co złe. Paszport radziecki przechowuje jako najcenniejszy skarb. Homo sovieticus. Nie umarł wraz z upadkiem imperium, za to musiał stawić czoła nowej rzeczywistości, gdy wbrew przewidywaniom Marksa po socjalizmie nastąpił kapitalizm, ojczyznę zastąpił supermarket, a władzę przejęli handlarze i cinkciarze. Wiecznie żywy, chętnie opowiada o swoich bohaterach i męczennikach, o nadziejach i rozczarowaniach, o złości, frustracji i zderzeniu z rzeczywistością. To z tych opowieści, domowych i osobistych składa się niezwykła książka wybitnej białoruskiej autorki, laureatki literackiej Nagrody Nobla. Swietłana Aleksijewicz po raz kolejny oddaje hołd zwykłemu człowiekowi, którego losy przeplatają się z Historią. Książka Aleksijewicz została uznana za najlepszą książkę 2013 roku we Francji, a jej autorka otrzymała francuską nagrodę Médicis w kategorii esej. „Swietłana Aleksijewicz nie osądza – ona w każdej sytuacji szuka sedna zjawisk, najgłębszych przyczyn; równie ważne jest dla niej to, co jednostkowe, szczególne ludzkie losy, jak i najszersze znaczenia zdarzeń. Ta podwójność spojrzenia i empatia są jej wyjątkowym darem.” Agnieszka Holland

„Pepiki” to opowieści o ludziach. O ich losach, często tragicznych, ale także o wielkich zwycięstwach. Obok sławnych Czechów, takich jak pisarz Karel Čapek czy urodzony w Karlowych Warach Karl Hermann Frank, hitlerowski zarządca Protektoratu Czech i Moraw, poznajemy postaci mniej znane: amerykańską żonę pierwszego prezydenta Czechosłowacji, astronoma, który walczył o utworzenie wspólnego państwa Czechów i Słowaków, księdza-prezydenta oskarżonego o współudział w ludobójstwie, czeskiego pilota z Dywizjonu 303 i wiele innych osób, ważnych dla historii nie tylko Czech, ale całej Europy. „Drugie wydanie „Pepików” zostało wzbogacone o sześć nowych rozdziałów. Po co? Aby ten „czechosłowacki elementarz” dla Polaków jeszcze bardziej skomplikować i nadwątlić przekonanie, że na południe od Polski żyje się spokojnie, a historia nie pisała tam nigdy tragicznych scenariuszy.” Mariusz Surosz

Mnisi i anachoreci odgrywali różnorakie role w społeczeństwie późnośredniowiecznej Bułgarii. Klasztory i pustelnie były „przystanią zbawienia”, zapewniały odpowiednie warunki do prowadzenia prawdziwie chrześcijańskiego życia. Mnisi - najbliżsi Bogu spośród ludzi („ziemscy aniołowie i niebiańscy ludzie”) - sprawowali modlitewną opiekę nad chrześcijańską ekumeną. Ich orędownictwu wierni powierzali swoje codzienne troski, a władcy - losy kraju. Środowiska klasztorne ze swoimi skryptoriami jawią się nam jako najaktywniejsze ośrodki kulturotwórcze. Znajomość podstaw kultury mniszej jest niezbędna dla zrozumienia wielu zagadnień związanych z życiem ówczesnych Bułgarów. Niniejsza monografia daje przegląd tych aspektów życia mnichów i eremitów, które przesądziły o ich odrębności. Analizie poddany został system norm i wartości oraz struktura tej grupy, a także jej znaczenie jako instytucji społecznej. Dokonana przez autora metodyczna selekcja źródeł zaowocowała świeżym spojrzeniem na wiele zagadnień aktualnych dla filologów i historyków. Książka powstała na podstawie rozprawy doktorskiej, przygotowywanej pod kierunkiem prof. dr. hab. Mirosława J. Leszki w Katedrze Historii Bizancjum i obronionej w lipcu 2017 r. „Na podstawie solidnej analizy źródłowej rozprawa przedstawia ówczesne ideały życia ascetycznego, dotyczące celu życia mnichów, hierarchii ideałów i poszczególnych wzorców, jak i sposobu ich realizacji, jak kseniteia, wyobcowanie i wyrzeczenie się świata i siebie, pokuta czy modlitwa. Dobrze wydobywa z tekstów źródłowych napięcia, jakie istniały między wysokimi ideałami a słabością ludzką przejawiająca się w mniszej codzienności. Właściwie także przedstawia różne formy życia monastycznego: wspólnotowe, pustelnicze czy półpustelnicze, a także relacje społeczne, które były udziałem ówczesnych mnichów. Ks. prof. dr hab. Józef Naumowicz Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa

Wybór świadectw rumuńskich, ukazujących XX-wieczną historię tego kraju – bliskiego, a zarazem w znacznym stopniu obcego i odmiennego w swych doświadczeniach od Polski. Głosami władców, polityków, duchownych, artystów, dysydentów, obserwatorów tego kraju, a także „zwykłych” ludzi – którzy także tej historii doświadczają i ją współtworzą – opowiadamy o losie Rumunii, jej kulturze i tożsamości.

W kwietniu ubiegłego roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny autora tych wspomnień. Ziemianina, prawdziwego gospodarza, Polaka i bohatera dla jednych, obszarnika i wyzyskiwacza dla drugich. Człowieka przez Polskę całkowicie zapomnianego i lekceważonego, za to docenionego przez komunistyczną Białoruś. Jest bowiem Edward Woyniłłowicz jednym z wielu Polaków,uznawanych dziś za białoruskich bohaterów narodowych. Hołd składa mu zarówno baćka Łukaszenka, jak i wierni Kościoła Katolickiego w jego rodzinnej Mińszczyźnie. Oto przed Państwem pierwszy tom wspomnień tego niezwykłego człowieka.

Oto Holandia. Kraj, który wszystko zawdzięcza sam sobie. Począwszy od ukształtowania terenu – o każdy metr suchego gruntu toczy się tu walka z wszechobecną wodą – a skończywszy na wysokim wzroście mieszkańców, związanym z ich wielką miłością do nabiału. To właśnie ten kraj stał się dla Brytyjczyka Bena Coatesa nową, przybraną ojczyzną. Chcąc poznać ją lepiej, wyrusza w podróż w dwóch wymiarach, zarówno geograficznym, jak i historycznym. Odwiedza tętniące życiem doki, monumentalne tamy i malownicze miasteczka, odkrywając źródła holenderskich zwyczajów i tradycji. Dowiaduje się, dlaczego domy publiczne w Amsterdamie są zamykane, kto naprawdę zamordował Annę Frank i jak to się dzieje, że Holendrzy są bogatsi od niemal wszystkich pozostałych nacji, chociaż pracują dużo mniej. Z tego wszystkiego buduje jedyny w swoim rodzaju „podręcznik kulturowy”, niezbędny, abyśmy zrozumieli, skąd się wzięli Holendrzy. Skąd się biorą Holendrzy to barwny, żywy i niepozbawiony angielskiego humoru opis przygody, jakiej doświadczył Brytyjczyk, który znalazł się w Holandii niemal przypadkiem. Aż chciałoby się przeczytać podobną książkę o Polsce i Polakach. Marcin Wilk W swojej książce Skąd się biorą Holendrzy autor przygląda się z uwagą zarówno najważniejszym wydarzeniom z historii kraju, jak i mało znanym słabostkom jego mieszkańców. Ben Coates, wnikliwy obserwator, stworzył prawdziwą perełkę. Scotsman, Books of the Year Szczerze polecam tę książkę. Skąd się biorą Holendrzy dostarcza odpowiedzi na wszystkie pytania na temat Holandii, których nie miałem śmiałości zadać. Z prawdziwą przyjemnością zarywałem noce, żeby oddawać się lekturze, często przerywanej śmiechem i radować się podróżą po najciekawszych zakątkach mojej przybranej ojczyzny. DutchNews

Ta książka wymyka się próbą klasyfikacji. Napisana w formie dziennika (obejmującego lata 1971-2004), jest jednocześnie opowieścią o Gruzji widzianej z perspektywy pokolenia, "które poszło do szkoły po końcu odwilży i usunięciu Chruszczowa od władzy, uczyło się w czasach Breżniewa, a zaczęło pracować w epoce pierestrojki". To również wiwisekcja fenomenu gruzińskiej inteligencji - europejskiej, ale i zaściankowej , wzniosłej, a zarazem małostkowej. "Załzawione okulary" są wreszcie erudycyjnym esejem o gruzińskim i światowym kinie, o filmach , które ukształtowały pokolenie autora (będącego wybitnym krytykiem i wieloletnim wykładowcą akademickim). Piękną, mądrą i ważną książkę Gogiego Gwaharii brawurowo przełożyła Magdalena Nowakowska, która nie tylko biegle włada gruzińskim, ale świetnie wyczuwa i tłumaczy pojawiające się w tekście rusycyzmy.

Współpraca Jerzego Giedroycia i Györgya Gömöriego przyniosła wymierne korzyści dla obu stron – Redaktor miał pod ręką eksperta, korespondenta, pośrednika do spraw węgierskich dla „Kultury” i „Zeszytów Historycznych”, dzięki czemu tematyka węgierska była obecna na łamach paryskich czasopism przez dekady. Węgierski polonista literaturoznawca uzyskał w ten sposób forum, możność przekazu swych myśli w jednym z najważniejszych periodyków polskiej emigracji, gdzie reprezentował „węgierski punkt widzenia”,co z kolei przyniosło mu w kręgach polskiego uchodźstwa politycznego pewna rozpoznawalność. W dodatku Węgier uzyskał stały i łatwy dostęp do wydawnictw Instytutu Literackiego, przedstawianych, recenzowanych później w węgierskich lub anglosaskich czasopismach, więc i promowanych wśród szerszego kręgu czytelników, co w oczywisty sposób pasowało także i Giedroyciowi. Redaktor zaś był „kluczem” do innych literatów emigrantów (Gombrowicz, Mrozek, Hłasko), których dzieła Gömöri tłumaczył na język węgierski(i w związku z tym prosił ich o prawa autorskie dotyczące przekładów).

Ogromna ofensywa na Węgrzech – sowiecka operacja na miarę „Market-Garden” W październiku 1944 roku wojska rosyjskie przypuściły potężny atak na Budapeszt. Uderzenie wyprowadzone z południa miało doprowadzić Armię Czerwoną pod Monachium. Natarcie na Budapeszt, wraz z oblężeniem miasta i niemieckimi przeciwdziałaniami zmierzało do odwrócenia losów zmagań w dorzeczu Dunaju. Stanowiło ono kulminację działań zaczepnych rozpoczętych przez armię sowiecką w sierpniu 1944 roku, mających na celu wyparcie sił Osi z Bałkanów. Pod względem politycznym była to ze strony Rosjan próba jeszcze poważniejszego osłabienia państw Osi poprzez wyeliminowanie Węgier z wojny. Szybko doszło jednak do sytuacji patowej i wojskom sowieckim nie udało się dotrzeć do Bawarii. Pomimo podobnego charakteru uderzenie na Budapeszt nie zyskało takiej sławy jak operacja „Market –Garden”. A przecież jego zamysł i znaczenie dla frontu wschodniego było podobne. Co więcej, w ostatecznym rozrachunku Stalin nie był niezadowolony. Napór od południa zmusił Hitlera do przerzucenia tam znacznych sił odwodowych. Manewr ten znacząco ułatwił Żukowowi marsz na Berlin. Kamen Nevenkin opowiada historię natarcia na Budapeszt w sposób żywy i fascynujący. Korzysta przy tym z wielu niepublikowanych wcześniej dokumentów – niemieckich i sowieckich. W tym także z tych dokumentów niemieckich, które dostępne są wyłącznie w archiwach rosyjskich. Dynamicznemu tekstowi towarzyszy bardzo wiele nieznanych dotąd fotografii. „To najlepsze, co może mieć do zaoferowania historia wojskowości na szczeblu operacyjnym: znani z nazwiska wojskowi, z powodzeniem lub bez, dowodzą konkretnymi, rozpoznawalnymi formacjami na dającym się wciąż odtworzyć polu bitwy, pośród istniejących często do dziś miast i wsi czy otwartych przestrzeni. Na polu tym, jak zwykle, panuje niepodzielnie mgła wojny, z której wyłaniają się niezliczone przykłady zwycięstw, porażek, miłych bądź przykrych niespodzianek i nieuniknionych ludzkich rozczarowań i frustracji. Ta żywa opowieść znajduje oparcie w jasnych i czytelnych mapach, jakże potrzebnych do tego, by nieco rozwiać tę mgłę i wyjaśnić czytelnikowi, co rzeczywiście wydarzyło się na polu bitwy, i dlaczego.” David M. Glantz, autor Czerwonej burzy nad Bałkanami. Kamen Nevekin urodził się w Sofii, w Bułgarii. Historią interesował się od dzieciństwa, jednak decyzję, by zająć się nią zawodowo, podjął w roku 2000. W kolejnych latach poświęcił się studiom językowym oraz badaniu i gromadzeniu materiałów archiwalnych. Jego pierwsza, monumentalna praca Fire Brigades: The Panzer Divisions 1943-1945 odbiła się szerokim echem i spotkała z ogromnym uznaniem. Po jej publikacji Nevenkin zajął się praktycznie wyłącznie studiami nad tematem bitew prowadzonych na froncie wschodnim w latach 1944-45. Pierwszym owocem jego badań jest niniejsza monografia bitwy o Budapeszt.

„Składałem się do strzału i celowałem prosto w środek celu. Nie czułem nic do wrogów. Strzelałem i przeładowywałem broń, dopóki miałem ich przed sobą”. Podczas wojny zimowej 1939-1940 fiński snajper Simo Häyhä – przezywany przez Rosjan Biełaja smiert’ (Biała śmierć) – zasłynął co najmniej 542 potwierdzonymi trafieniami w mniej niż 100 dni. Jego nazwisko i czyny są znane na całym świecie, a rekord przetrwał do dziś. Ta książka analizuje jego życie, sukces i dziedzictwo. Jak wynika z amerykańskich badań, podczas pierwszej wojny światowej jedno śmiertelne trafienie wymagało oddania przeciętnie siedmiu tysięcy strzałów karabinowych. W czasie wojny w Wietnamie liczba ta wzrosła do 25 tysięcy. Dane te są zdumiewające, zwłaszcza jeśli uwzględni się fakt, że profesjonalnie przygotowany strzelec wyborowy musi wystrzelić statystycznie zaledwie 1,3 pocisku, aby jego strzał dosięgnął skutecznie wroga. Niniejsza książka poświęcona jest jednemu z takich snajperów, legendarnemu fińskiemu bohaterowi wojennemu – Simo Häyhä, który doskonale zasłużył się krajowi podczas wojny zimowej, toczonej na przełomie 1939 i 1940 roku z byłym Związkiem Sowieckim. Cel tej pracy jest dwojaki – po pierwsze, ma przedstawić niezwykłą historię żyjącego niemal sto lat człowieka, a po drugie, złożyć hołd skromnemu wojownikowi uosabiającemu najważniejsze cechy zawodowego żołnierza, bez zastrzeżeń służącego rodzinnemu krajowi – spełniając swój obowiązek wobec ojczyzny i robiąc to najlepiej jak można. Chociaż w czasie wojny dokonał tak niezwykłych czynów, Simo Häyhä nie chciał, być stawiany na piedestale. Wolał prowadzić ciche, skromne życie. W czasie jednej z rozmów powiedział autorowi : „Robiłem, co mi kazano, najlepiej jak potrafiłem. Nie byłoby Finlandii, gdyby wszyscy inni nie postępowali w taki sam sposób”. Nie ulega wątpliwości, że to, co Simo robił w czasie wojny, nie było ani łatwe, ani przyjemne. Jako strzelec wyborowy miał obowiązek zabijać i było to zadanie nie do pozazdroszczenia. Ale, co potwierdza ta książka, nie miał w tym sobie równych.