Minima programowe a programy kierunku studia europejskie w Polsce

Od lat w polskich środowiskach naukowych toczyła się dyskusja o zasadności i konieczności uruchomienia nowego kierunku: studia europejskie. Zwolennicy autonomicznego kształcenia europejskiego na poziomie wyższym argumentowali, że dotychczasowy stan sprowadzający się do funkcjonowania specjalizacji europejskiej w ramach tradycyjnych kierunków studiów jest niesatysfakcjonujący ze względu na interdyscyplinarny charakter problematyki europejskiej, przekraczający programowo determinanty prawa, nauk politycznych, stosunków międzynarodowych czy ekonomii. Podkreślono także całkowity brak kontroli nad edukacją europejską sprowadzoną do poziomu specjalizacji. Przeciwnicy nowego kierunku argumentowali, że decyzja o jego uruchomieniu byłaby przedwczesna, ponieważ brak koniecznych komponentów: mistrzów i szkół europeistyki, metod badawczych i właściwych technik dydaktycznych. Dyskusji tej towarzyszyła rozbudowa zarówno w szkołach publicznych, jak i prywatnych studiów europejskich stanowiących część uznanych już i realizowanych dyscyplin. Swoistym punktem odniesienia były też przez cały czas doświadczenia z edukacją europejską w szkołach wyższych w starych krajach członkowskich UE, w których obok innych form występuje również kierunek: studia europejskie. Niniejsza publikacja obejmuje cztery rozdziały i suplement. W rozdziale pierwszym Studia europejskie w strategii i dokumentach programowych UE zaprezentowano główne treści i idee strategicznych programów Unii Europejskiej i Rady Europy oraz ich znaczenie dla studiów europejskich. W tej części dyskusji wskazano również uwagę na szerszy kontekst zagadnienia: role problematyki europejskiej w kontekście globalizacji i dążenia Unii Europejskiej do bardziej efektywnej konkurencji na rynkach światowych. Podkreślano także perspektywę koncepcji społeczeństwa władzy. W rozdziale drugim Studia europejskie w starych krajach członkowskich UE ukazano formy kształcenia europejskiego w wybranych państwach UE z uwzględnieniem treści programowych i różnych idei studiów europejskich. W rozdziale trzecim Studia europejskie w Polsce w wyższych szkołach publicznych uwzględniono dotychczasowe doświadczenia specjalizacji europejskiej oraz filozofię konstruowania kierunku studia europejskie. W rozdziale czwartym Studia europejskie w Polsce w wyższych szkołach prywatnych analogiczną analizę przeprowadzono dla tego typu uczelni.